Başkent Üniversitesi Kadın – Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Araştırma ve Uygulama Merkezi (BÜKÇAM) ve UNFPA, Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu işbirliğiyle ve Sabancı Vakfı desteğiyle yürütülen “Çocuk Yaşta Evliliklerin Önlenmesi Projesi: Nevşehir Modeli” projesinin kapanış çalıştayı 19 Kasım 2019 tarihinde gerçekleştirildi.

Sabancı Vakfı Hibe Programı kapsamında desteklenen projenin kapanış çalıştayına kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi ve Nevşehir Barosu’ndan katılım gerçekleştirildi. Çalıştayın açılış bölümünde BÜKÇAM, Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu ve Sabancı Vakfı temsilcileri birer konuşma yaptılar. Nevşehir Valisi İlhami Aktaş’ın eşi Songül Aktaş konuşması ile toplantının açılışını gerçekleştirdi.

Sabancı Vakfı Genel Müdürü Nevgül Bilsel Safkan, yaptığı açıklamada erken yaşta ve zorla evlilikler gibi çok boyutlu bir sorunu çözmek için bütüncül bir yaklaşım gerektiğinin altını çizdi. Safkan ayrıca, kız çocuklarının eğitim ortamında güçlendirilmesi, ailelerin bilinçlendirilmesi ve kurumlar arasında etkin bir müdahale mekanizması kurulması gerektiğini de vurguladı.

Nevşehir Valisi İlhami Aktaş’ın eşi Songül Aktaş ise çocuk yaşta evliliklerin önlenmesinde kadınların ve kız çocuklarının güçlenmesinin gerekliliğinin altını çizerek çocuk yaşta evliliklerin önlenmesi konusunda tüm toplumun sorumluluğu olduğunu, bu sorunun yüksek farkındalık ve bilinçle aşılabileceğini vurguladı.

Açılış Konuşmalarının ardından Çocuk Yaşta, Erken ve Zorla Evlilikler: Nevşehir Modeli/ Kazanımlar ve Öğrenilenler konulu panel gerçekleşti. 

Panelde, BÜKÇAM Müdürü Prof. Dr. Ayşe Akın, Nevşehir’de çocuk yaşta evliliklerin önlenmesi için pek çok adım atıldığını belirterek, çocuk yaşta evlilikler konusunda farkındalığın artması için bu adımların istikrarının gerekliliğine vurgu yaptı. Nevşehir’in çocuk yaşta evlilikleri önlemede tüm Türkiye’ye bir “model” teşkil etmesini temenni ettiğini söyledi. Bu çalışmanın Nevşehir ilinde yapılmasının en önemli sebebi Valimiz başta olmak üzere, bütün kamu kurum ve kuruluşlarının konuya sahip çıkması ve destek vermesi olduğunu belirtti.

Toplantıda Prof. Dr Ayşe Akın çocuk yaşta evliliklerin sağlık sonuçları ve risklerini vurguladı. Çocuk yaşta evliliklerin önlenmesi için geliştirilen modelde özel olarak bu konuda eğitimlere katılan sağlık aracılarının aile/ev ziyareti yaparak toplumu bu tür evliliklerin sağlık etkisi konusunda bilinçlendirmesi hedeflenmiş olup, bir yıllık uygulama bu yaklaşımın çok başarılı olduğunu belirtmiştir.

Toplantıda yaklaşık 100 kişinin katılımıyla konu ayrıntılı olarak tartışılmış, geleceğe yönelik dile getirilen öneriler paylaşılmıştır. Çalışmanın son aşamasında, bütün deneyimler raporlaştırılarak Nevşehir Valiliğine, merkezde ise, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı'na alınan sonuçlar bir rapor halinde sunulacaktır.

Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu Üreme Sağlığı Program Koordinatörü Gökhan Yıldırımkaya, sürdürülebilir kalkınma için küresel hedeflere ulaşma yolunda çocuk yaşta evliliklerin önlenmesinin kritik önemde olduğunu vurguladı. Çocuk yaşta evliliklerin önlenmesine yönelik geliştirilen model, yaygınlaştırılmaya uygun yapıdadır, ilgili paydaşların işbirliği ile ülkemizde kadın, çocuk sağlığı konuları ve kalkınmada ülkemize yeni fırsatlar sunacaktır.

Nevşehir Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne bağlı Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi (ŞÖNİM) Müdürü Şenay Atar proje kapsamında yürütülen çalışmaların Nevşehir İli Erken Yaşta ve Zorla Evliliklerin Önlenmesi Eylem Planını kapsamında yapılan faaliyetleri desteklemesi açısından önemini vurguladı. Gelecekte de bu tür çalışmaları desteklemeye devam edeceklerini belirtti.

Nevşehir İl Sağlık Müdür Yardımcısı Hakan Öcal ise toplumun bilinçlendirilmesi için ev ziyaretleri ile bilgi aktarımını önemini vurgulayarak, Nevşehir ilinde 100’ü aşkın aile hekimleri ile danışmanlık ve sağlık hizmetleri verildiğini ve çocuk yaşta erken ve zorla evliliklerin önlenmesi konularının da bu çalışmalara entegre edilmesinin önemini vurguladı.

Panel tartışmalarında, katılımcılar tarafından İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile yapılacak işbirliklerinin önemine özellikle değinildi.

Nevşehir Valisi İlhami Aktaş, Nevşehir Valisi İlhami Aktaş'ın eşi Songül Aktaş, Nevşehir İl Sağlık Müdürlüğü’nü temsilen katılan Dr. Hakan Öcal, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’nü temsilen ŞÖNİM Müdürü, Şenay Atar ve NÜKÇAM Müdürü Doç. Dr. Leyla Kahraman'a teşekkür plaketleri takdim edildi.

Çocuk Yaşta Evliliklerin Önlenmesi Projesi: Nevşehir Modeli

Çocuk Yaşta Evliliklerin Önlenmesi Projesi: Nevşehir Modeli Başkent Üniversitesi Kadın-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Araştırma ve Uygulama Merkezi (BÜKÇAM) ve UNFPA, Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu işbirliği ve Sabancı Vakfı’nın desteğiyle yürütülmektedir.

Projenin amacı,

Nevşehir ili merkezinde çocuk yaşta evliliklerin özellikle sağlık sonuçları konusunda, konu özelinde çalışan çeşitli kamu kurum, kuruluş ve STK’ların çalışmalarına, kurumlar arası oluşturulmuş iş birliği mekanizmalarına destek olmak ve toplumunda konu ile ilgili farkındalığın artırılması amaçlanmaktadır.

Nevşehir, Aile; Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın desteği ve koordinasyonu ile “Erken Yaşta ve Zorla Evliliklerle Mücadele Acil Eylem Planı” hazırlanmış olan ve bu kapsamda faaliyetlerin yürütüldüğü illerden birisidir. 

Proje, Nevşehir Valiliği, Aile, Çalışma Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü ve ilgili tüm il müdürlükleri, üniversite, yerel yönetim, sivil toplum kuruluşları ile işbirliği içinde çocuk yaşta, erken ve zorla evliliklerin önlenmesi için çalışmaların yürütüldüğü olumlu sonuçların alındığı bir çalışmadır.

Proje kapsamında,

• Sağlık aracılarına yönelik eğitimler ve güçlendirme çalışmaları yürütülmüştür.

• Sağlık çalışanları ve diğer hizmet sunucularına yönelik atölye çalışmaları gerçekleştirilmiştir.

• Konu ile ilgili daha etkin bir müdahale mekanizması oluşturulmasına katkı sağlamak ve işbirliği ağını güçlendirmek amacı ile kamu kurumları, STK’lar, üniversite ve muhtarlar ile yuvarlak masa toplantıları gerçekleştirilmiştir.

• Şu ana kadar sağlık aracıları tarafından 1.600’ün üzerinde ev ziyareti gerçekleştirilmiştir. Bu ev ziyaretlerinde ve esnaf ziyaretlerinde, çocuk yaşta evliliklerin sağlık sonuçları hakkında bilgilendirme çalışmaları yapmıştır.