2011 NÜFUS VE KONUT ARAŞTIRMASI
Ülkemizde, sonuncusu 2000 yılında olmak üzere bugüne kadar toplam 14 Genel Nüfus Sayımı yapılmıştır. Sayımlarda, nüfusun yerleşim yerleri ayrımında büyüklüğü ve demografik, sosyal ve ekonomik niteliklerine ilişkin bilgiler elde edilmiştir. Sokağa çıkma yasağı uygulanarak bir günde yapılan bu sayımlarda kişiler, sayım günü bulundukları yerde sayılmışlardır.
25 Nisan 2006 tarihinde çıkarılan 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu gereğince, yerleşim yerleri nüfus bilgilerinin güncel olarak tutulması ve nüfus hareketlerinin düzenli olarak izlenebilmesi için 2007 yılında mevcut idari kayıtların adrese dayalı olarak geliştirilmesi için Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) kurulmuştur. Kanun ile ADNKS?nin kurulması TÜİK?e, sistemin güncelliğinin ve devamlılığının sağlanması ise İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü?ne (NVİGM) verilmiştir.
2007-2011 Resmi İstatistik Programı kapsamında, 2007 yılından itibaren her yılın 31 Aralık tarihi itibarıyla yerleşim yerleri bazında (il, ilçe, bucak, köy ve mahalle) nüfus bilgileri yaş ve cinsiyete göre açıklanmaktadır.
Bu yeni sistemden; İdari bölünüşe göre (il, ilçe, bucak ve köy ayrımında) nüfus büyüklüğü, Şehir ve köy nüfusu, Yaş ve cinsiyet yapısı, Ülkemizde ikamet eden kişilerin uyruk bilgisi (T.C. vatandaşları ve yabancılar ayrımında), Nüfusa kayıtlı olunan yer (il ve ilçe), Yasal medeni durum, Okuryazarlık ve eğitim durumu, İllerarası göç bilgileri düzenli olarak kamuoyuna her yıl sunulmakta ve sunulmaya devam edecektir. Ayrıca, tüm resmi kamu kurum ve kuruluşları tüm idari işlerinde bu sistemi kullanmaktadır.
ADNKS?den elde edilemeyen ancak hem yerel düzeyde ülkemizin ihtiyacı olan bilgilerin hem de başta AB Nüfus ve Konut Sayımı Yönetmeliği olmak üzere uluslararası alanda üretilmesi istenen istatistiklerin elde edilmesi amacıyla, geniş kapsamlı bir nüfus ve konut araştırması yapılmasına karar verilmiştir.
2011 Nüfus ve Konut Araştırması, işgücü ve istihdam, doğurganlık, göç ve göç nedeni, bebek, çocuk ve yetişkin ölümlülüğü, özürlülük ile bina ve konutlara ilişkin il ve/veya ilçe bazında (20.000 ve daha fazla nüfusa sahip ilçeler için) detaylı bilgilerin derlenmesi amacıyla, idari kayıtlara dayalı olarak yapılacaktır. Bu bağlamda 2011 NKA, gerek tahmin boyutu gerekse örneklem hacmi bakımından sayımlar kadar büyük bir öneme sahip, geniş kapsamlı bir alan çalışmasıdır.
2011 NKA, 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu uyarınca hazırlanan 2007-2011 dönemi Resmi İstatistik Programı kapsamında gerçekleştirilecektir. Araştırmanın referans tarihi 2 Ekim 2011?dir. Alan uygulaması 3 Ekim 2011 tarihinde başlayacak olup yaklaşık iki ay (Ekim-Kasım 2011) sürecektir. 2011 Nüfus ve Konut Araştırması, ADNKS ve UAVT kayıtları temel alınarak dizüstü bilgisayarlar (netbook) ve soru kağıtları aracılığıyla, yüz yüze görüşme yöntemiyle uygulanacaktır. Uygulamada yaklaşık olarak 4,150 personel görev alacaktır. Alan uygulamasında görev alacak personel, TÜİK onaylı resmi tanıtım kartları yakalarına takılı bir şekilde hanehalklarını ve kurumsal yerleri ziyaret edeceklerdir.
Araştırma, ülkemizde ikamet eden Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ile yabancı uyruklu kişileri kapsamaktadır. Ancak, altı aydan kısa süreli ülkemizde bulunan/bulunacak olan yabancı uyruklu kişiler ile araştırma süresince geçici olarak ülkemizde bulunan (örneğin yurt dışında ikamet edip, tatilini Türkiye?de geçiren) T.C. vatandaşları kapsam dışı olarak değerlendirilecektir.
Örneğe çıkan hanehalkları ile ülke genelindeki tüm kurumsal yerlerde yüz yüze görüşme yöntemiyle soru kağıdı uygulaması gerçekleştirilecektir. Hanehalkı uygulamasında, örneğe çıkan adreslerde öncelikle ADNKS?de kayıtlı kişilerin filli ikamet durumları kontrol edilecek, sonrasında ise dizüstü bilgisayarlar (netbooklar) veya basılı soru kağıtları kullanılarak veri toplanacaktır. Kurumsal yerlerde (üniversite öğrenci yurdu, huzurevi, bakımevi, ceza ve tutukevi, ıslahevi, yetiştirme yurdu, askeri birlik ve kışla vb.) ise ?Kurumsal Yerler Soru Kağıdı? kullanılarak tam sayım yapılacaktır.
Araştırmada derlenen bilgiler, 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu uyarınca gizli kalacak olup sadece istatistiki amaçlar dahilinde kullanılacaktır. İlgili Kanun gereği, örneğe çıkan hanehalklarının soru kağıtlarına cevap vermeleri zorunludur.
Araştırmanın örnek hacmi yaklaşık olarak 2,4 milyon hanehalkıdır. Bu araştırma ile Türkiye genelindeki hanehalklarının yaklaşık % 13?ünden bilgi derlenecektir.
2011 NKA soru kağıdı 5 bölümden oluşmaktadır:
i. Adres Bilgileri
ii. Bina ve Konut Bilgileri (10 soru)
iii. Hanehalkı Fert Listesi (12 soru)
iv. Kişisel Bilgiler (41 soru)
v. Ölümlülük (7 soru)
Soru kağıdında aşağıdaki konu başlıkları yer almaktadır:
· Cinsiyet, bitirilen yaş, uyruk, doğum yeri, hanehalkı sorumlusuna yakınlık derecesi,
· Göç durumu (bir ve beş yıl önce ikamet edilen yerleşim yeri, göç nedeni ve yurtdışında ikamet etme durumu),
· Özürlülük (günlük faaliyetlerinde zorluk çekme durumu),
· Eğitim durumu (okur yazarlık, en son bitirilen okul ve okul öncesi eğitim alma durumu),
· Medeni durum (fiili),
· İşgücü durumu (istihdam, ekonomik faaliyet, yapılan iş, işteki durum, işsizlik, işgücünde olmayan nüfusun durumu),
· Doğurganlık, bebek ve çocuk ölümlülüğü,
· Ölümlülük.
Kurumsal yerler için aynı başlıklardan oluşan ayrı bir soru kağıdı kullanılacaktır.
2011 NKA hakkında, kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla, tanıtım broşürü ve afiş hazırlanmıştır. Alan uygulaması öncesi, örneğe çıkan hanehalklarına, araştırmanın amacı, içeriği ve uygulama süresi hakkında bilgi vermek üzere resmi bir mektup gönderilmiştir. Ayrıca, TÜİK web sayfası (www.tuik.gov.tr) üzerinden her türlü bilgiye ulaşabilecektir.
Araştırmanın alan uygulaması 30 Kasım 2011 tarihine kadar sürecektir. Kurumsal yerlere yönelik olarak yapılacak uygulamanın ise Ekim ayında tamamlanması öngörülmüştür.
Üzeyir KARAKUŞ
Bölge Müdürü
