Nevşehir’in Avanos ilçesine bağlı olan Topaklı Köyü, tarihi, kültürel dokusu ve doğasıyla dikkat çeken küçük ama köklü yerleşim yerlerinden biridir. Kapadokya bölgesinin tipik taş mimarisine sahip bu köy, geçmişten günümüze Anadolu kültürünün sıcaklığını korumayı başarmıştır.
Topaklı, 1928 yılından bu yana aynı adla anılmakta olup, bölge halkı tarafından hem köy hem de eski belde kimliğiyle tanınır. 1972 yılında belde statüsüne kavuşmuş, ancak nüfusun 2000’in altına düşmesiyle 2013’te yeniden köy statüsüne dönmüştür.
Nevşehir il merkezine yaklaşık 60 kilometre, Avanos ilçe merkezine ise 50 kilometre uzaklıkta bulunan köy; ulaşım açısından merkezi konumdadır. Köy, çevresini saran tarım arazileri ve tepeleriyle tipik İç Anadolu manzarasını yansıtır.
Topaklı halkı, Oğuz Avşar Türkmenleri’nin soyundan gelmektedir. Bu nedenle köyde hala Türkmen gelenekleri, düğün adetleri, misafirperverlik anlayışı ve yöresel mutfak kültürü güçlü biçimde yaşatılmaktadır. Yaz aylarında İstanbul, Nevşehir ve yurtdışında yaşayan köylüler memleketlerine dönerek geleneksel şenliklere katılırlar.
İklim olarak yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk geçen köyde, zengin tarım ürünleri yetiştirilir. Arpa, buğday, nohut ve patates en çok ekilen ürünler arasındadır. Köyde bir muhtarlık binası, bir okul ve sosyal tesis bulunmaktadır.
Arkeolojik bulgular, Topaklı’nın tarihinin oldukça eskiye dayandığını göstermektedir. Köy sınırlarında bulunan Topaklı Höyüğü, yapılan araştırmalarda Geç Roma ve Bizans dönemlerine ait izler taşımaktadır. Höyükten elde edilen buluntular, bu bölgenin geçmişte önemli bir yerleşim yeri olduğunu kanıtlar niteliktedir. Günümüzde höyük, sit alanı olarak koruma altına alınmıştır.
Nüfus
Topaklı Köyü’nün nüfusu yıllar içinde dalgalanmalar göstermiştir. Özellikle 2000’li yıllardan sonra büyükşehirlere göç artmış, köy nüfusu 2.000’lerden 1.200’lere kadar gerilemiştir.
Bugün itibarıyla yaklaşık 1.200 kişi köyde yaşamaktadır. Nüfusun önemli bir kısmı tarım ve hayvancılıkla uğraşmakta, bir bölümü ise yaz aylarında köye dönmektedir.
Göç veren köy olmasına rağmen, yaz dönemlerinde nüfus iki katına çıkmakta ve köy yeniden canlanmaktadır. Özellikle genç nesillerin memleketlerine olan bağlılıkları, köydeki geleneklerin unutulmamasını sağlamaktadır.
Yıllara göre nüfus verileri incelendiğinde 1990’larda 2.000’in üzerinde olan nüfusun, 2010’lu yıllarda kademeli olarak azaldığı görülür. Bu durum Türkiye genelindeki kırsal göç eğilimiyle paralellik göstermektedir.
Belediye Başkanlığı
Topaklı, 1972 yılında belde statüsüne kavuştuğunda kendi belediyesine sahip olmuş ve bu dönemde bölge için birçok altyapı çalışması başlatılmıştır. 2013 yılında belediye statüsünün sona ermesiyle birlikte yönetim yeniden muhtarlık sistemi üzerinden yürütülmeye başlanmıştır.
Tarih boyunca beldede görev yapmış belediye başkanları, köyün gelişiminde önemli roller üstlenmiştir. Yol yapımı, okul ve sosyal alanların oluşturulması gibi birçok proje bu dönemde hayata geçirilmiştir.
Öne çıkan başkanlar arasında farklı siyasi partilerden temsilciler yer almış, bu da köyün demokratik yapısını yansıtmıştır.
Bugün Topaklı, resmi olarak köy statüsünde olsa da geçmişteki belde döneminden kalan altyapı avantajlarını hâlâ taşımaktadır. Bu sayede Nevşehir’in kırsal yerleşimleri arasında düzenli yapıya sahip ender köylerden biri olma özelliğini korur.
Topaklı Köyü, tarihiyle, kültürel kökleriyle ve misafirperver insanlarıyla Kapadokya’nın unutulmaz parçalarından biridir. Her geçen yıl daha fazla kişi, bu köyün tarihî ve kültürel değerlerini keşfetmek için ziyaret etmektedir.
