Nevşehir kendi değerlerine sahip çıktığı pek söylenemez. Çoğu Nevşehirlinin tanımadığı Nevşehir Merkez Göre beldesi doğumlu hukukçu İsmail Hakkı Göreli'yi biraz yakından tanıyalım.
İsmail Hakkı Göreli, 15 Kasım 1879 yılında Göre ’de doğmuştur. Mekteb-i Mülkiye’yi bitirmiş, 11.06.1927 tarihinde Mülkiye Dairesi Reisliğine seçilmiş, daha sonra Tanzimat Dairesi Reisi olmuştur. 24.01.1939 tarihinde Danıştay Birinci Başkanlığı görevine seçildi. Mülkiye’nin Ankara’ya gelmesini müteakip 1941 de kürsüde dersler verdi.
Göreli, Türk belediyecilik sahasında önemli hizmetleri oldu. Mülkiyeliler Derneği’nin kuruluşunda emekleri vardır. Derneğin ilk fahri başkanlığını yaptı.
Göreli, yetişmesinde büyük mevkilere gelen nesillere verdiği derslerinin ötesinde; kendi varlığı ve şahsiyeti, ahlak ve faziletiyle, çalışkanlığıyla örnek olan bir şahsiyetti. Yarım asırlık hocalığı boyunca hiç kimseyi incitmediği ve herkesin iyiliğini isteyen bir vasfı vardı. Uzak yakın muhitten herkesi severdi. Saray zamanlarında jurnalciliğin hedefi oldu. Soruşturmalara maruz kaldı. Nezaret altında tutuldu.
O yıllarda Mülkiye’den birincilikle çıkanların vazife almaları mabeyne (daire-oda) bu yüzden alınmadı.
14.07.1947 tarihinde yaş haddinden 65 yaşında emekliye ayrılmıştır. Emekli olduktan sonra bir müddet Emlak Bankası idare meclisinde bulundu. Daha sonra General Elektrik Ampul Fabrikası kurulurken ilk idare meclisinde kendisini temsil vazifesi verdiler. Bu işlerden tamamen ayrıldıktan sonra bütün meşgalesini derslere verdi.
Hulki Alisbah, “İsmail Hakkı Göreli’nin Arkasından” isimli yazısından:
“Mülkiye’yi 1900 yılında iyi derece ile birincilikle bitirdi. Dahiliye Nezareti Mektebi Kalemine tayin edilmekle birlikte ayrıca o zaman Darülmuallimin-i Aliye denen Yüksek öğretim okulunda ve Mülkiye’de muallimler de görevlendirilirdi. Hocalığı 55 yıl sürdü.
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde Profesör olarak 1910 da hocalığa başladı. Yarım asra yakın idare, Meşrutiyet İlanından sonra 1909 da Evkaf Nezareti Mektupçusu ve müteakiben müsteşar oldu.
Yurdun dört bir tarafında dağılmış ve değerini kaybetmiş olan emlağın tasviyesi, eski tarihi eserlerin ihyası, Evkafa yeni gelir kaynaklarının kazandırılması o tarihlere rastladığı belirtilir. Göreli’nin Evkaf ’tan ayrılması da talebelerine ders vermesi dolayısıyladır. Daha sonra şimdiki İdare Meclisi’ne tekabül eden Evkaf Şurası Azalığı, vazifesi İstanbul Milli Hükümete iltihakı suretiyle Osmanlı İmparatorluğu’nun tasviyesine kadar muhafaza etti.
1922’de İstanbul Evkaf Müdürlüğüne tayin edildi.1927’de Devlet Şurası Dairesi Reisliği ’ne, 1931’de Tanzimat Dairesi Reisliği’ne, 1939’da Devlet Şurası Reisliği’ne seçildi.”
Ruhunu teslim ettiği haftanın başında talebelerine dersler vermekteydi. Ankara’da Güreli’yi nadir görülen bir törenle 20 Mart 1955 Pazar günü son yolculuğuna uğurlandı. Bu tören resmi değildi, Görele’yi sevenlerin içten gelen sevgilerinin bir tezahürüydü. Öldüğünde 76 yaşındaydı.
ESERLERİ
Hukuk-I İdare (1912)
Kur’an’a Göre Hazreti İsa’nın Babası (1934)
İl İdaresi (1952)
Devlet Şûrası: Şûrayı Devlet-Danıştay (1953)
Bizde Belediyecilik (1953)
KAYNAKLAR:
https://www.danistay.gov.tr/icerik/33 İsmail Hakkı Göreli
https://www.tbb.gov.tr/sites/default/files/online/dergiler/1955/1955_mart/index.html#p=54 İsmail Hakkı Göreli
İller ve Belediyeler Dergisi, 1955, sayı 113, Hulki Alusbah; "İsmail Hakkı Göreli'nin Arkasından"
